خبرگزاری مهر؛ گروه سیاست: تحولات شتابان در عرصه فناوریهای نظامی و امنیتی، نگاه فرماندهان ارشد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را بیش از پیش به سمت «دانشبنیان شدن قدرت دفاعی» سوق داده است و در شرایطی که ماهیت تهدیدات علیه ایران از تقابلهای کلاسیک به جنگهای ترکیبی، شناختی و فناورانه تغییر یافته است، فرماندهان ارشد نیروهای مسلح با تأکید بر توسعه فناوریهای نوظهور همچون هوش مصنوعی، پهپادها، سامانههای لیزری و کوانتومی، مسیر «اقتدار آفرینی هوشمند» را بهعنوان ستون اصلی امنیت ملی ترسیم میکنند؛ مسیری که هم پاسخی به تحریمهاست و هم پیامی بازدارنده برای رقبا و دشمنان منطقهای و فرامنطقهای.
در همین چارچوب، امیر سرلشکر سیدعبدالرحیم موسوی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، در بازدید از دانشگاه جامع امام حسین (ع) در ۲۶ آذر ۱۴۰۴، بر ضرورت راهبردی کسب و بومیسازی فناوریهای نوظهور و اقتدار آفرین تأکید کرد.
وی با اشاره به نقش این دانشگاه در تربیت نیروی انسانی متخصص، تولید دانش بومی و پیوند علم با نیازهای عملیاتی نیروهای مسلح، دانشگاه امام حسین (ع) را نمونهای از «دانشگاه تراز انقلاب اسلامی» دانست؛ نهادی که آرمانگرایی را با عملگرایی تلفیق کرده و خروجی آن مستقیماً در خدمت امنیت ملی قرار دارد. موسوی تصریح کرد که آینده جنگها، آینده فناوریهاست و غفلت از این حوزه میتواند هزینههای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد.
این نگاه، محدود به ستاد کل نیروهای مسلح نیست. سرتیپ علی جهانشاهی، فرمانده نیروی زمینی ارتش، نیز در اظهاراتی در استان کرمان، از پیشرفتهای قابل توجه ایران در حوزههایی مانند هوش مصنوعی، فناوری کوانتوم، پهپادها و سامانههای لیزری سخن گفت و تأکید کرد که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در این عرصهها به مرحله «قدرت اثرگذار» رسیدهاند. به گفته وی، این توانمندیها نقش کلیدی در مقابله با جنگهای هیبریدی، شناختی و ترکیبی دارند؛ جنگهایی که بهطور ویژه از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران دنبال میشوند.
در حوزه دریایی نیز، دریادار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هوش مصنوعی را پیشران اصلی تحول در قدرت دریایی ایران معرفی کرده است.
وی در کنفرانس ملی تهدیدات دریایی، چهار حوزه کلیدی شامل قایقهای بدون سرنشین، پهپادها، موشکها و زیردریاییها را بستر اصلی بهکارگیری این فناوری دانست و تأکید کرد که مأموریتهای آینده، بدون اتکا به سامانههای هوشمند و خودکار، قابل تحقق نخواهند بود.
همزمان، امیر سرلشکر امیر حاتمی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، در پیامی به مناسبت هفته پژوهش، توسعه فناوریهای بازدارنده را یک الزام راهبردی خواند و خاطرنشان کرد که ارتش به دنبال فناوریهایی است که «پیام قدرت و آمادگی» را بهروشنی به دشمنان منتقل کند.
او همکاری نزدیک با دانشگاهها، مراکز علمی و شرکتهای دانشبنیان را کلید عبور از محدودیتها و تحریمها دانست و هشدار داد که عقبماندن از فناوریهای روز، به معنای افزایش آسیبپذیری در میدان نبرد آینده است.
در حوزه پدافند هوایی نیز، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در بازدید از قرارگاه پدافند هوایی خاتمالانبیاء، بر ارتقای مستمر توان دفاع هوایی کشور تأکید کرد و پیشرفتهای حاصلشده را نتیجه همافزایی میان دانشمندان، صنایع دفاعی و نیروهای عملیاتی دانست. توسعه شبکههای رصد، پایش و پیشبینی تهدیدات فناورانه، بخشی از این رویکرد کلان برای مصونسازی آسمان کشور در برابر تهدیدات نوین عنوان شده است.
مجموع این اظهارات، بیانگر شکلگیری یک دکترین مشخص در نیروهای مسلح ایران است؛ دکترینی که فناوری را نه یک ابزار جانبی، بلکه هسته اصلی بازدارندگی میداند. پس از تحولات اخیر منطقه و افزایش تنشها با آمریکا و رژیم صهیونیستی، ایران تلاش کرده است با تکیه بر خودکفایی فناورانه، شکاف ناشی از تحریمها را به فرصت تبدیل کند.
پهپادها، سامانههای هوشمند و فناوریهای نوین، اکنون بخشی از معماری دفاعی ایران به شمار میروند و به این کشور امکان میدهند با هزینه کمتر، اثرگذاری بیشتری در معادلات امنیتی منطقه داشته باشد. با این حال، کارشناسان تأکید میکنند که محدودیتهای مالی، فشارهای بینالمللی و شتاب بالای تحولات جهانی، نیازمند نوآوری مداوم و سرمایهگذاری پایدار در حوزه پژوهش و توسعه است.
در مجموع، تأکید فرماندهان نیروهای مسلح بر فناوریهای اقتدار آفرین، نشاندهنده درک عمیق از ماهیت جنگهای آینده است؛ جنگهایی که در آن، برتری نه صرفاً با تعداد نیرو یا تجهیزات، بلکه با «هوشمندی فناورانه» و سرعت تطبیق با تهدیدات نوظهور تعیین خواهد شد.
نظرات کاربران